Social dilemma

 Ég horfði á myndina Social dilemma í síðustu viku og er hún um margt ansi áhugaverð. Þar komst maður betur að því að hversu hrikalega viðbjóðslegt viðskiptamódel FB, Instagram, YouTube, Google og allra þessara fyrirtækja er. Í myndinni er talað við fólk sem hefur unnið í þessum fyrirtækjum (en er flúið út) og þróað allan þennan hugbúnað/algorithma og þau hafa vægast sagt miklar áhyggjur af þróun mála. Í versta falli er því spáð að þetta muni endanlega sundra samfélaginu, leiða til borgarastyrjalda og fara með allt til helvítis.

En eftir að ég horfði á myndina fór ég að velta meira fyrir mér minni notkun á þessum miðlum og það ekki í fyrsta skipti. Afhverju er ég að nota þetta, í hvað nota ég þetta og lætur þetta mér líða vel? Ég held að svarið við síðustu spurningunni sé einfaldlega nei. Ég er betur og betur að komast að því að ég sé háður þessu en fái samt mjög lítið út úr þessu. Ég pósta æ sjaldnar, ég les sjaldan það sem fólk skrifar og ég hef afskaplega lítið gaman að þessu. Ég er samt alltaf að taka upp símann og tek sama rúntinn; Byrja á Snacpchat, svo opna ég Instagram, því næst Strava og svo enda ég á Facebook. Skrolla heilalaust niður og refresh-a öðru hvoru. 

Snapchat: Ég nota það fyrst og fremst fyrir grúppu sem heitir Vagnbrekka. Þar getur maður fylgst með systrum sínum og mömmu og Agli. Það er alveg gaman en ég hef lítið komist upp á lag með að nota þetta og stundum gleymi ég þessu í einhverja daga. Mjög fáir vinna minna nota Snappið. Ég veit s.s. ekki hvaða upplýsingum Snappið safnar og ég get ekki sagt að ég hafi áhyggjur af því en ég get s.s. alveg séð fyrir mér að sleppa því án mikils söknuðar.

Instagram: Það sem ég fíla við Instagram er hvernig #hasstakið gerir manni kleift að finna fólk í svipuðum hugleiðingum. Ég hef notað þetta mikið í að finna góða myndlist eða eitthvað tengt hjólum og jafnvel komast í samband við fólk og leita upplýsinga. Á meðan ég málaði sem mest var ég líka alveg háður að fá læk á verkin mín. Í dag fer ég bara þarna inn og skrolla niður á fullu og er að drukna í hafsjó af einhverju sem mér ætti að finnast mjög áhugavert. Málið er bara að það er svo mikið af því að maður verður alveg dofinn. Mér líður eins og ég standi inni í herbergi þar sem allir öskra á athygli og ég verð bara hálf ruglaður. 

Instagram veit hvaða símafyrirtæki þú notar, IP töluna þína, símanúmer og fleira og getur því þannig séð hvar þú ert. Það veit hvar þú vinnur, hvaða áhugamál þú hefur, hvar þú verslar og fleira. Það reynir að sýna þér bara eitthvað sem þú hefur áhuga á með það að markmiði að gera þig háðan forritinu.

Strava: Ég hef notað Strava við að fylgjast með hvað ég er að hjóla langt og hvað ég hef hjólað langt á hverju hjóli. Einnig er forvitnlegt að fylgjast með milli ára hvað maður hreyfir sig mikið. En svo fer maður að verða háður því að bera sig saman við bæði sjálfan sig og aðra. Þegar maður kemur heim er maður spenntur að sjá hvort maður hafi slegið einhver met og bíður eftir að fá "kudos" og viðurkenningu frá öðrum. Ef Strava klikkar líður manni eiginlega eins og maður hafi ekki farið í ferðina. Í gær skellti ég mér út að hjóla og sleppti því að kveikja á þessu og reyndi bara að njóta þess að hjóla og það var bara fínt. 

Strava sér að sjálfsögðu alltaf hvert þú ferð, með hverjum, hvernig púlsinn er hjá þér, hvernig græjur þú notar osfv. Þeir geta væntanlega selt þessar upplýsingar. Ég er alvarlega farinn að spá í hvort það yrði ekki ákveðið frelsi að hætta bara að nota þetta. Hjóla bara til að njóta án þess að þurfa að fá einhverja viðurkenningu fyrir það. 

Facebook: Þetta er nú það forrit sem ég er háðastur án þess að fá nokkurn skapaðan hlut út úr því að opna það. Það er helst að maður sjái góð "Meme" þarna inni og brosi út í annað. Ég nenni sjaldan orðið að pósta og hætti mér ekki í neinar samræður um neitt sem máli skiptir því það endar yfirleitt með leiðindum. Þarna er allt pólaríserað til helvítis. Það sem ég held að maður myndi mest sakna ef maður lokaði FB væri að hafa ekki aðgang að Messenger og svo væri erfitt að missa af öllum þessum sölusíðum þar sem maður getur t.d. selt hjól og annað dót. Ég á ekki mikið af gefandi samskiptum þarna inni sem ég gæti ekki fengið t.d. bara með því að hringja eða senda SMS.

Það væri sennilega einfaldara að telja upp hvað FB veit ekki um okkur. Þeir safna öllum upplýsingum um okkur og viðskiptamódelið byggir á því breyta skoðunum okkar og hugsunarhætti og þannig græða á þér með því að fá borgað frá þriðja aðila. Þú ert söluvaran. Ég skora á alla að kynna sér hvað Jaron Lanier hefur að segja um þetta, t.d. með því að slá inn "What is social media doing to us" á YouTube.

YouTube: Það alvarlegasta við YouTube er hvernig það gerir börnin okkar háð. Ég sjálfur mun ekki hætt að nota YoutTube en það er hægt að gera þeim lífið aðeins erfiðara með því að smella ekki á "recommended" videos.

Ég nenni ekki að telja meira upp hérna (er samt ekki búinn taka Google fyrir), en það sem ég hef kannski verið að reyna að segja er í rauninni það, að ég held að ég sé orðinn háður samfélagsmiðlum og þeir séu farnir að lita líf mitt um of. Ég sit sjaldan einn með sjálfum mér án þess að mig fari að klægja í puttana að kíkja "einn hring". Mig er farið að langa til að upplifa heiminn án þess að þurfa að deila upplifuninni með öllum eða vita hvað öðrum finnst. Farið að langa til að fara í hjólaferð bara fyrir sjálfan mig og mála mynd bara fyrir mig. Horfa á tónleika án þess að vera að spá í að taka upp. 

Á einhvern hátt finnst mér ég skuldbundinn þessu drasli og ég þoli það ekki. Ég man þegar ég losaði mig við bílinn minn; hvað mér fannst það gott. Þar var ein skuldbinding farin og lífið varð strax einfaldara. Ég held að vissu leiti að þetta gæti verið svipað. Ég held að þessu fylgi aukið frelsi.

Tilhugsunin um að slíta tengslin við þetta er góð, en á sama tíma ógnvekjandi. Mér fyndist ég vera að missa hluta af sjálfum mér. Og það er scary. Kannski sýnir það best hvað þetta er sturlað dæmi.

En mun ég láta slag standa og hætta þessu? Nei ætli ég haldi ekki bara áfram að þusa um þetta hérna á blogginu reglulega

Ps. Og kannski bæta því við í lokin, hvernig væri að setjast á klósettið og skíta og lesa bara á sjampóbrúsa eða taka með sér Andrésblað í eitt skipti.