ADHD
Fyrir nokkrum árum fór ég til sálfræðings til að fá greiningu á því hvort ég væri með ADHD (athyglisbrest) eða ekki. Ástæðan fyrir að ég fór var sú að ég var í rauninni að leita skýringa á líðann minni. Afhverju er ég eins og ég er? Er eðlilegt að líða eins og mér líður núna? Er eðlilegt að heilinn í mér sé eins og alþjóðaflugvöllur þar sem hugmyndir koma og fara án þess að ég nái að grípa þær eða raða þeim saman í einhverja heildstæða mynd? Er eðlilegt að ég fái fljótt leið á flestum vinnum og verkefnum?
Í aðdragandaum að heimsókn minni til sálfræðings fræddist ég nokkuð um ADHD og var sjálfur ekki í neinum vafa um að ég fengi greiningu. Síðan komu vonbrigðin, ég var rétt undir mörkum. Ég varð svakalega svekktur því í raun hélt ég að með greiningu gæti ég fengið einhverja töfralausn minna mála. Lyf, viðtöl og fræðslu og þá færi bara allt að rúlla. Síðan eru liðin mörg ár og ég búinn að læra ýmisslegt. Eitt af því er að greiningin sem ég fékk var ekki rétt- svo mikið er víst.
Annað sem ég hef lært er að það er alveg hægt að lifa með þessum kvilla og standa sig samt ágætlega. Ég hugsa að ég leiti mér ekki frekari aðstoðar. Númer eitt, tvö og þrjú er að vera meðvitaður um sína krankleika og læra sín takmörk. Ég þarf t.d. að vera meðvitaður um það þegar ég kem að verkefni að ég gæti fengið leið á því fljótt. Ég þarf að gera verkefnið þannig úr garði að það sé fær flóttaleið sem ég get tekið án þess að valda mér eða öðrum óþægindum eða skaða. Ég hef líka lært að þessu fylgja líka margir kostir- sem ég ætla ekki að telja upp hér.
Einn af ókostunum við þetta er hinsvegar að það koma tímabil sem manni líður hálf ómögulega án þess að finna neina sérstaka skýringu á því. Það bara er allt á fullu í hausnum og maður nær ekki að greina vandann. Það er enginn að störfum í flugturninum, tómir kaffibollar, dragsúgur og blöð fjúka út um allt. Þetta getur verið svo ruglandi að maður upplifir jafnvel óhamingju í persónulega lífinu þegar það er kannski í raun vinnan sem er vandamálið. Eða öfugt.
Ef maður tekur of mikið af verkefnum að sér, eykur maður svo enn á líkurnar á því að upplifa þetta ástand. Síðan ég kom aftur í sveitina hef ég verið nokkuð duglegur að koma mér í allskyns nefndir og félagsstörf. Margt af því hefur tengst inn í stjórnsýsluna þar sem margir eru um ákvarðanir, takmarkað svigrúm fyrir skapandi hugsun og allt er seigfljótandi eins og köld tjara. Þetta hefur stundum valdið mér pirringi.
Síðustu mánuði hef ég svo verið að reyna að kúpla mig út úr einhverju af þessu aftur- allavega ekki taka fleiri vekefni. Stundum þarf ég að slá á puttana á sjálfum mér þegar ég hef verið að fara að grípa nýja hugmynd. Maður getur ekki gert allt. Ég ætla að fara að einbeita mér meira að mér og minni eigin listsköpun og því sem henni tengist.
En ástæðan fyrir því að ég byrjaði að skrifa þessa langloku var nú samt bara sú að ég tók svona ADHD próf á netinu áðan og skoraði hátt. Og hvað ætla ég að gera? Ekki neitt. Bara að reyna að halda áfram að læra á sjálfan mig og lifa með þessu. Er lífið ekki bara eins og golf, það væri ekkert skemmtilegt ef þú kynnir þetta bara strax í upphafi?
Kveðja, Bjarni
Í aðdragandaum að heimsókn minni til sálfræðings fræddist ég nokkuð um ADHD og var sjálfur ekki í neinum vafa um að ég fengi greiningu. Síðan komu vonbrigðin, ég var rétt undir mörkum. Ég varð svakalega svekktur því í raun hélt ég að með greiningu gæti ég fengið einhverja töfralausn minna mála. Lyf, viðtöl og fræðslu og þá færi bara allt að rúlla. Síðan eru liðin mörg ár og ég búinn að læra ýmisslegt. Eitt af því er að greiningin sem ég fékk var ekki rétt- svo mikið er víst.
Annað sem ég hef lært er að það er alveg hægt að lifa með þessum kvilla og standa sig samt ágætlega. Ég hugsa að ég leiti mér ekki frekari aðstoðar. Númer eitt, tvö og þrjú er að vera meðvitaður um sína krankleika og læra sín takmörk. Ég þarf t.d. að vera meðvitaður um það þegar ég kem að verkefni að ég gæti fengið leið á því fljótt. Ég þarf að gera verkefnið þannig úr garði að það sé fær flóttaleið sem ég get tekið án þess að valda mér eða öðrum óþægindum eða skaða. Ég hef líka lært að þessu fylgja líka margir kostir- sem ég ætla ekki að telja upp hér.
Einn af ókostunum við þetta er hinsvegar að það koma tímabil sem manni líður hálf ómögulega án þess að finna neina sérstaka skýringu á því. Það bara er allt á fullu í hausnum og maður nær ekki að greina vandann. Það er enginn að störfum í flugturninum, tómir kaffibollar, dragsúgur og blöð fjúka út um allt. Þetta getur verið svo ruglandi að maður upplifir jafnvel óhamingju í persónulega lífinu þegar það er kannski í raun vinnan sem er vandamálið. Eða öfugt.
Ef maður tekur of mikið af verkefnum að sér, eykur maður svo enn á líkurnar á því að upplifa þetta ástand. Síðan ég kom aftur í sveitina hef ég verið nokkuð duglegur að koma mér í allskyns nefndir og félagsstörf. Margt af því hefur tengst inn í stjórnsýsluna þar sem margir eru um ákvarðanir, takmarkað svigrúm fyrir skapandi hugsun og allt er seigfljótandi eins og köld tjara. Þetta hefur stundum valdið mér pirringi.
Síðustu mánuði hef ég svo verið að reyna að kúpla mig út úr einhverju af þessu aftur- allavega ekki taka fleiri vekefni. Stundum þarf ég að slá á puttana á sjálfum mér þegar ég hef verið að fara að grípa nýja hugmynd. Maður getur ekki gert allt. Ég ætla að fara að einbeita mér meira að mér og minni eigin listsköpun og því sem henni tengist.
En ástæðan fyrir því að ég byrjaði að skrifa þessa langloku var nú samt bara sú að ég tók svona ADHD próf á netinu áðan og skoraði hátt. Og hvað ætla ég að gera? Ekki neitt. Bara að reyna að halda áfram að læra á sjálfan mig og lifa með þessu. Er lífið ekki bara eins og golf, það væri ekkert skemmtilegt ef þú kynnir þetta bara strax í upphafi?
Kveðja, Bjarni
Ummæli